Thầy giáo quân hàm xanh nơi địa đầu Tổ quốc

Lớp xóa mù chữ ở thôn Sì Lò Phìn do Đại úy Vù Xuân Hùng (Đồn Biên phòng Tùng Vài) đảm nhiệm

Trong nhiều năm qua, tại các xã, thị trấn biên giới của tỉnh Hà Giang cũ (nay là tỉnh Tuyên Quang), tình trạng người dân tái mù chữ hoặc không theo kịp chương trình học xóa mù chữ trên lớp diễn ra rất nhiều. Đó chính là lý do để các lớp xoá mù chữ được mở do Bộ đội Biên phòng Hà Giang phối hợp với các ngành, địa phương đứng ra tổ chức.

Còn nhớ, sau cuộc chiến đấu bảo vệ biên cương Tổ quốc, đội ngũ giáo viên thuộc ngành giáo dục của tỉnh Hà Giang chưa vươn xa tới các thôn vùng sâu, vùng xa biên giới. Nhiệm vụ xóa mù chữ cho bà con và những lớp phổ cập cho trẻ trong độ tuổi ở các xã, thị trấn biên giới đều do Bộ đội Biên phòng Hà Giang đảm nhận. Để thực hiện chương trình, “Thầy giáo” được lựa chọn ở các Đồn Biên phòng và được tập huấn về giảng dạy. Những “Thầy giáo Quân hàm xanh” đều đặt cho mình 2 trách nhiệm lớn lao là thực hiện tốt nhiệm vụ chuyên môn của đơn vị và mang cái chữ về bản làng, truyền cho người dân những kiến thức trong cuộc sống, xây dựng cuộc sống ấm no nơi biên giới.

Chân dung “Thầy giáo biên phòng” Vù Xuân Hùng

 Những năm 1993 - 1997, ở 34 xã, thị trấn biên giới của tỉnh Hà Giang ngày ấy có hàng trăm lớp học xóa mù chữ, lớp phổ cập tiểu học do Bộ đội Biên phòng đảm nhiệm. Ngày đêm, các “Thầy giáo biên phòng” lại "Gánh cái chữ" của Đảng, của Bác Hồ ngược núi đến cho bà con dân bản.

Nhiều học sinh nghèo đã phải bỏ học giữa chừng để ở nhà giúp cha mẹ những công việc hằng ngày, chăn bò, cắt cỏ. Đã không ít lần những thầy giáo biên phòng phải tìm đến tận nhà vận động phụ huynh cho học trò được đi học trở lại, hoặc hỗ trợ thêm một phần chi phí, dù chính người lính biên phòng khi ấy cũng chẳng dư dả gì.

Hai “Thầy giáo biên phòng” Thượng uý Dương Danh Giang và Thiếu tá quân nhân chuyên nghiệp Vàng Dỉ Khoán (Đồn Biên phòng Lũng Cú) đang trên đường tới lớp xoá mũ chữ (ảnh Xuân Hưng)

Để có những buổi lên lớp thành công, bằng kiến thức, kinh nghiệm bản thân, bằng vốn sống, các “Thầy giáo biên phòng” lại tranh thủ thời gian học tiếng đồng bào dân tộc thiểu số, qua sách báo và các đồng nghiệp. 

Học trò như hạt giống xanh nơi miền đá xám, được “Thầy giáo biên phòng” tận tâm chăm sóc vươn lên. Với những người lính biên phòng, họ luôn tâm niệm: giúp dân bằng cả tình thương và trách nhiệm. Cũng từ đó củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự nghiệp trồng người, vào nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới Quốc gia.

“Thầy giáo” Lý Thái An (Đồn Biên phòng Nghĩa Thuận) hướng dẫn học viên thôn Xín Cái, xã Nghĩa Thuận viết chữ (ảnh Đồn Biên phòng Nghĩa Thuận)

Những thầy giáo Trần Minh Tuấn (Đồn Biên phòng Săm Pun), Vàng Thống Mìn (Đồn Biên phòng Bạch Đích), Nguyễn Hữu Dậu, Hà Khắc Kim, Nguyễn Văn Hào (Đồn Biên phòng Lũng Cú); Đỗ Hồng Vinh (Đồn Biên phòng Lũng Làn)… thời đó là những người “trong tốp” tham gia dạy nhiều lớp, có nhiều học sinh nhất.

Tham gia lớp học xóa mù chữ, bà con đều khoe rằng “Nhờ lớp học mà chúng tôi biết đọc, hiểu thêm pháp luật, biết tính toán. phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, dần xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu.

Nơi những điểm trường xưa, nay là những ngôi trường mới khang trang, đẹp hơn. Các “Thầy giáo biên phòng”, người vẫn trong quân ngũ, hoặc đã chuyển công tác, cũng có người về nghỉ chế độ. Những học trò nay đã trưởng thành. Người là giáo viên, làm cán bộ xã, cũng có người là chiến sỹ biên phòng nhưng chắc hẳn sâu đậm nhất trong mỗi học trò và bà con nơi biên giới ấy là hình ảnh những “Thầy giáo quân hàm xanh” mộc mạc, không quản ngại nắng mưa, đèo sâu, núi cao, chấp nhận bao nhiêu khó khăn thiếu thốn, lặng lẽ cống hiến, để mang cái chữ đến với người dân, trẻ em nơi vùng cao biên giới, thật đáng quý, đáng trân trọng biết bao.

Một tiết học của lớp xoá mù chữ  tại xã Lao Chải do Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Thanh Thuỷ phối hợp với giáo viên xã giảng dạy (Ảnh Đồn Thanh Thuỷ)

Năm 2025 này, trên dải biên giới của tỉnh Tuyên Quang có 41 lớp xoá mù chữ với 1.114 học viên. Giáo viên là các thầy, cô ở xã, bộ đội biên phòng và công an đảm nhận. Trong đó có 39 giáo viên thuộc lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh Tuyên Quang.

Tùng Vài là xã biên giới tiếp giáp với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), do Đồn Biên phòng Tùng Vài (Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Tuyên Quang) trực tiếp quản lý và bảo vệ, nơi đây đa số là người đồng bào các dân tộc Mông, Dao, Tày, Nùng, Hán cư trú... Năm nay xã có 9 lớp xoá mù chữ do bộ đội biên phòng, công an và giáo viên xã đảm nhiệm. Trong đó có 4 lớp do cán bộ của đồn tham gia giảng dạy.. Hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn ở đồn, Đại úy Vù Xuân Hùng (dân tộc Mông - Đội trưởng Đội vận động quần chúng, Đồn Biên phòng Tùng Vài) còn trực tiếp dạy học cho các cháu là “Con nuôi” của đơn vị và 1 lớp xóa mù chữ ở thôn Sì Lò Phìn với 22 học viên đủ mọi lứa tuổi.

Dạy chữ ở nơi biên cương không đơn thuần là truyền đạt kiến thức, mà còn lồng ghép tuyên truyền, vận động bà con chấp hành tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, nhà nước, hướng dẫn người dân phát triển kinh tế... Đường đến lớp khó khăn nhất là những ngày mưa, nhưng bà con rất nhiệt tình đến lớp.

Ngoài dạy chữ, cán bộ, chiến sỹ Đồn Biên phòng Tùng Vài còn giúp thôn Pao Mã Phìn dọn dẹp đường thôn bản (ảnh Đồn Tùng Vài)

 Niềm vui  lớn đối với các “Thầy giáo biên phòng” là ngày 14 tháng 11, vừa qua, “Thầy giáo biên phòng” Đại úy Vù Xuân Hùng cùng 8 thầy, cô giáo tỉnh Tuyên Quang được vinh danh tại Lễ tuyên dương và trao bằng khen cho 80 nhà giáo tiêu biểu đang giảng dạy tại các địa bàn khó khăn trên cả nước trong chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2025 do Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, Tập đoàn Thiên Long tổ chức tại Hà Nội.

Điều Đại úy Vù Xuân Hùng trăn trở nhất là làm sao để bà con nơi biên giới có cuộc sống tốt hơn, để trẻ em được đến trường: “Chúng tôi càng phải nỗ lực hơn nữa, góp phần nhỏ bé của mình vào công cuộc phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững và xây dựng lòng tin, thắt chặt mối quan hệ giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân nơi phên dậu Tổ quốc. Tự hào là một người lính biên phòng, tôi sẽ tiếp tục hành trình ấy với tất cả trái tim, dù phía trước còn nhiều thử thách”.

Vâng, đó cũng là trăn trở và sự quyết tâm của cán bộ, chiến sỹ bộ đội biên phòng, những “Thầy giáo quân hàm xanh” nơi địa đầu Tổ quốc.

Đặng Thị Phương Hoa